“Maak eens een keer een fout joh, dan kunnen we lachen en hebben we wat om aan te werken!”
Als ik zangles geef, zeg ik bijna dagelijks dit soort dingen. Leerlingen zijn bang om fouten te maken en daardoor belemmeren ze zichzelf enorm.
Dat is grappig, want ze betalen mij voor de les dus – en dat vertel ik ook – zij hoeven alleen maar met me mee te werken en ík ben eigenlijk degene die daadwerkelijk een prestatie moet leveren. Niet zij!
Fouten maken: Slep pap in de kou
Een paar maanden geleden was ik bij een concertje van mijn Zeemeermin-collega Tenar. Het was indrukwekkend goed en naderhand kletste ik nog wat na met haar man en wat onbekenden. Over muziek, over zenuwen, over optreden.
En toen begon iemand over Anita Meyer, een zangeres die ooit werd uitgeroepen tot populairste zangeres van Nederland en drie nummer 1 hits scoorde.
“Ken je dat fragment, Anne, dat Anita haar tekst kwijt was en ze de mist in ging?”
Hij pakte zijn telefoon. “Supergrappig was dat!”
Ik kende het fragment. Ken je het niet, dan plaats ik ’em hieronder. (Sorry Anita.)
Ineens drong het tot me door
Hoeveel ik ook studeer. Al word ik de beste zangeres van de wereld. Ookal ben ik de meest perfecte mens op aarde. Ik ga ooit nog fouten maken. In de muziek, in het lesgeven, in het leven.
Mensen gaan dat zien. Ze gaan er wat van zeggen. Ze gaan erom lachen. En misschien maken ze zelfs filmpjes, die ze dan jaren later weer aan anderen laten zien terwijl ze buiten staan te roken, zodat ze er nóg een keer om kunnen lachen.
Dat is een grote angst natuurlijk. Want als zichtbaar is wat je fout doet, dan ben je kwetsbaar. En hoewel een tekstfout of een valse noot geen levensbedreigende gevolgen heeft, geeft het gevoel van schaamte wél het idee dat je je in een levensbedreigende situatie bevindt.
Met die angst en schaamte ben ik bekend. Met de angst voor de schaamte ben ik bekend, en ook met de angst voor het falen ben ik bekend. (Jep, bekentenis: de vrouw die hier wekelijks haar gevoelens online zet en op een podium gaat staan zingen, heeft een faalangst-verleden.)
Maar – en nu wordt het leuk – toen het tot me doordrong dat het leven gewoon zo werkt, zélfs voor een zangeres als Anita, kon ik het loslaten. Ik kan niet iemand worden die geen fouten maakt. Niemand kan iemand worden die geen fouten maakt. Zo werkt het gewoon niet!
Christina Aguilera
Afgelopen weekend zong ik met mijn trio Guilty Treasure op een bruiloft. Mijn stem was niet top vanwege een verkoudheid die ik opliep tijdens de openluchtvoorstellingen met ‘Zeevrouwen, de Musical’. En ik maakte fouten. Van een liedje draaide ik het eerste en tweede couplet om. En in ‘What a girl wants’, van Christina Aguilera, was mijn hoge noot er niet. Mijn mond ging wel open, maar er kwam alleen een piepje. Een zacht piepje, maar net hard genoeg om te horen dat de noot ook niet helemaal optimaal was geïntoneerd.
Jaren geleden had ik me dat enorm aangetrokken. Het zou de rest van het optreden hebben verpest. Als iemand zou hebben gevraagd hoe het ging, had ik het alleen maar over die noot kunnen hebben.
Toen me een dag later gevraagd werd hoe het ging, vertelde ik hoe heerlijk het was die avond. Hoe mooi het was, om te zingen terwijl het bruidspaar aan kwam lopen. Hoe lekker ik op m’n barkruk in de zon zat. Hoe gelukkig mijn collega keek, toen ze haar favoriete lied zong. En hoe de bruid straalde, toen we speciaal voor haar ook ‘Ademnood’ speelden. Die foute noot was ik al bijna vergeten.*
*Maar niet helemaal. Want die noot wordt natuurlijk binnenkort weer extra geoefend, net als de omgedraaide tekst.
Voor ik stop met schrijven
Wil ik jullie ook een ander filmpje van Anita Meyer laten horen. Want hoewel het misschien grappig is, het zou jammer zijn als je alleen haar ‘Slep-Pap’-moment onthoudt.
En vooruit, omdat het extra bijdraagt aan mijn verhaal nog een voorbeeld waarin we zien dat zelfs het beste paard – in dit geval Mariah Carey – wel eens struikelt.
Liefs,
Anne
